Ai có nguy cơ cao mắc bệnh Alzheimer? Nguyên nhân và dấu hiệu của bệnh là gì?

Các dấu hiệu ban đầu của bệnh Alzheimer là quên một số sự việc nhỏ hoặc các cuộc nói chuyện gần đây nhất. Lâu dần khi bệnh tiến triển thêm thì người bệnh sẽ dần bị suy giảm trí nhớ nghiêm trọng và mất dần khả năng thực hiện công việc trong ngày.

Alzheimer là bệnh như thế nào?

Bệnh Alzheimer là một bệnh rối loạn thần kinh tiến triển, khiến não bộ bị thu nhỏ (teo) lại và các tế bào não chết. Alzheimer là nguyên nhân chính của chứng sa sút trí tuệ - sự suy giảm liên tục về kĩ năng tư duy, hành vi và xã hội ảnh hưởng đến khả năng hoạt động độc lập của một người. Bệnh Alzheimer chiếm 60 – 80% các trường hợp bị sa sút trí tuệ.

Các dấu hiệu ban đầu của bệnh bao gồm quên các sự việc hoặc cuộc trò chuyện gần đây. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, người mắc bệnh Alzheimer sẽ bị suy giảm trí nhớ nghiêm trọng và mất khả năng thực hiện các công việc hàng ngày.

Thuốc có thể cải thiện tạm thời hoặc làm chậm sự tiến triển của các triệu chứng. Những phương pháp điều trị này đôi khi có thể giúp những người bị bệnh Alzheimer tối đa hóa chức năng và duy trì sự độc lập trong một thời gian.

Không có phương pháp điều trị nào chữa khỏi bệnh Alzheimer hoặc làm thay đổi quá trình bệnh trong não. Trong giai đoạn nặng của bệnh, các biến chứng do mất chức năng não nghiêm trọng - chẳng hạn như mất nước, suy dinh dưỡng hoặc nhiễm trùng - dẫn đến tử vong.

Bệnh Alzheimer không phải là một phần bình thường của quá trình lão hóa.Yếu tố nguy cơ lớn nhất được biết đến là tuổi tác ngày càng tăng và phần lớn những người mắc bệnh Alzheimer từ 65 tuổi trở lên. Bệnh Alzheimer được coi là bệnh Alzheimer khởi phát trẻ hơn nếu nó ảnh hưởng đến một người dưới 65 tuổi. Bệnh khởi phát trẻ hơn cũng có thể được gọi là Alzheimer khởi phát sớm. Những người bị bệnh Alzheimer khởi phát trẻ hơn có thể ở giai đoạn đầu, giữa hoặc cuối của bệnh.

Bệnh Alzheimer xấu đi theo thời gian. Alzheimer là một bệnh tiến triển, trong đó các triệu chứng sa sút trí tuệ dần trở nên trầm trọng hơn trong một số năm. Trong giai đoạn đầu, mất trí nhớ là nhẹ, nhưng với bệnh Alzheimer giai đoạn cuối, các cá nhân mất khả năng trò chuyện và phản ứng với môi trường của họ. Trung bình, một người mắc bệnh Alzheimer sống từ 4 đến 8 năm sau khi được chẩn đoán nhưng có thể sống lâu hơn 20 năm, tùy thuộc vào các yếu tố khác.

Nguyên nhân gây bệnh Alzheimer là gì?

Hiện nay, nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được tìm hiểu đầy đủ. Ở mức độ cơ bản, các protein trong não bộ hoạt động không bình thường, làm gián đoạn các hoạt động của não, các tế bào thần kinh bị tổn thương, mất liên kết với nhau và cuối cùng là chết đi.

Các nhà khoa học tin rằng, người bệnh Alzheimer bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như môi trường sống, yếu tố di truyền, lối sống đã ảnh hưởng đến não bộ theo thời gian.

Bệnh Alzheimer khởi phát sớm

Mặc dù tuổi tác là yếu tố nguy cơ chính của bệnh Alzheimer, nhưng đây không chỉ là một tình trạng ảnh hưởng đến người lớn tuổi.

Trong nhiều trường hợp, các bác sĩ không biết tại sao những người trẻ tuổi lại phát triển tình trạng này. Một số gen hiếm có thể gây ra tình trạng này. Khi có nguyên nhân di truyền, nó được gọi là bệnh Alzheimer gia đình.

Bệnh Alzheimer so với các loại sa sút trí tuệ khác

Sa sút trí tuệ là một thuật ngữ bao trùm cho một loạt các tình trạng liên quan đến mất chức năng nhận thức.

Bệnh Alzheimer là loại bệnh mất trí nhớ phổ biến nhất. Nó liên quan đến các mảng và đám rối hình thành trong não. Các triệu chứng bắt đầu dần dần và rất có thể bao gồm suy giảm chức năng nhận thức và khả năng ngôn ngữ.

Các loại sa sút trí tuệ khác bao gồm bệnh Huntington, bệnh,... Một người có thể mắc nhiều hơn một loại sa sút trí tuệ.

Các triệu chứng của bệnh Alzheimer

Mất trí nhớ là triệu chứng chính của bệnh Alzheimer. Các dấu hiệu ban đầu bao gồm khó nhớ các sự kiện hoặc cuộc trò chuyện gần đây. Khi bệnh tiến triển, tình trạng suy giảm trí nhớ ngày càng trầm trọng hơn và các triệu chứng khác phát triển.

Lúc đầu, một người bị bệnh Alzheimer có thể nhận thức được rằng họ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ mọi thứ và sắp xếp suy nghĩ. Một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè có thể nhận thấy các triệu chứng xấu đi như thế nào.

Những thay đổi về não liên quan đến bệnh Alzheimer dẫn đến ngày càng có nhiều rắc rối với:

Kí ức: Mọi người đều có lúc bị suy giảm trí nhớ, nhưng tình trạng mất trí nhớ liên quan đến bệnh Alzheimer vẫn tồn tại và trầm trọng hơn, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động tại nơi làm việc hoặc ở nhà.

Những người bị bệnh Alzheimer có thể:

- Lặp đi lặp lại các câu hỏi
- Quên các cuộc trò chuyện, cuộc hẹn hoặc sự kiện và không nhớ chúng sau này
- Thường xuyên thất lạc tài sản, thường đặt chúng ở những vị trí không hợp lí
- Lạc vào những nơi quen thuộc
- Cuối cùng quên tên của các thành viên trong gia đình và các vật dụng hàng ngày
- Gặp khó khăn khi tìm đúng từ để xác định đồ vật, diễn đạt suy nghĩ hoặc tham gia vào các cuộc trò chuyện

Suy nghĩ và lập luận: Bệnh Alzheimer gây ra khó tập trung và suy nghĩ, đặc biệt là về các khái niệm trừu tượng như con số.

Đưa ra quyết định: Bệnh Alzheimer gây ra suy giảm khả năng đưa ra quyết định và phán đoán hợp lí trong các tình huống hàng ngày. Ví dụ, mặc quần áo không phù hợp với thời tiết.

Lập kế hoạch và thực hiện các công việc quen thuộc: Các hoạt động thường ngày đòi hỏi các bước tuần tự, chẳng hạn như lập kế hoạch và nấu một bữa ăn hoặc chơi một trò chơi yêu thích, trở nên rất khó khăn khi bệnh tiến triển. Cuối cùng, những người mắc bệnh Alzheimer giai đoạn cao thường quên cách thực hiện các công việc cơ bản như mặc quần áo và tắm rửa.

Thay đổi về tính cách và hành vi: Những thay đổi về não xảy ra trong bệnh Alzheimer có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi. Các vấn đề có thể bao gồm những điều sau: phiền muộn, thờ ơ, tâm trạng khó tả, không tin tưởng vào người khác, cáu giận, khó chịu, thay đổi thói quen ngủ, đi lang thang, ảo tưởng, mất khả năng ức chế,

Phòng ngừa bệnh Alzheimer

Bệnh Alzheimer không phải là một tình trạng có thể phòng ngừa được. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ của lối sống đối với bệnh Alzheimer có thể được sửa đổi. Bằng chứng cho thấy rằng những thay đổi trong chế độ ăn uống, tập thể dục và thói quen - các bước để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch - cũng có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer và các rối loạn khác gây ra chứng sa sút trí tuệ. Các lựa chọn lối sống lành mạnh cho tim có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer bao gồm:

- Tập thể dục thường xuyên
- Ăn một chế độ ăn sản phẩm tươi, dầu ăn lành mạnh và thực phẩm ít chất béo bão hòa
- Tuân theo các hướng dẫn điều trị để kiểm soát huyết áp cao, tiểu đường và cholesterol cao
- Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các kĩ năng tư duy được bảo tồn sau này và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer có liên quan đến việc tham gia các sự kiện xã hội, đọc sách, khiêu vũ, chơi trò chơi, sáng tạo nghệ thuật, chơi nhạc cụ và các hoạt động khác đòi hỏi sự tham gia của tinh thần và xã hội.

Một số tình trạng, bao gồm cả các tình trạng có thể điều trị được, có thể dẫn đến mất trí nhớ hoặc các triệu chứng sa sút trí tuệ khác. Nếu bạn lo lắng về trí nhớ hoặc các kĩ năng tư duy khác của người bệnh, hãy đi khám với bác sĩ để được đánh giá và chẩn đoán kĩ lưỡng.

---------------------