Hội chứng ruột kích thích đặc trưng bởi dấu hiệu đau bụng, chướng bụng và có kèm theo tiêu chảy hoặc táo bón.

Nguyên nhân chưa được tìm ra một cách cụ thể, nhưng các yếu tố môi trường gây ra bệnh có thể là do căng thẳng về mặt cảm xúc, thay đổi thói quen sống, thay đổi chế độ ăn uống, nhiễm trùng,…

Các lựa chọn điều trị bệnh ruột kích thích bao gồm: theo dõi và thay đổi chế độ ăn uống (ăn kiêng) trong một thời gian cụ thể, sử dụng thuốc: thuốc nhuận tràng, thuốc đau bụng kinh và thuốc chống  co thắt,…

1. Khái niệm về hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích (IBS - irritable bowel syndrome) là một nhóm các triệu chứng xảy ra cùng nhau, bao gồm đau bụng lặp đi lặp lại và thay đổi nhu động ruột, có thể là tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai. Với IBS, bạn có những triệu chứng này mà không có bất kì dấu hiệu tổn thương hoặc bệnh tật nào rõ ràng trong đường tiêu hóa.

2. Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân cơ bản của hội chứng ruột kích thích vẫn chưa được biết, nhưng một số yếu tố đã được tìm thấy để “kích hoạt” bệnh ở những người nhạy cảm. Bao gồm:

• Nhiễm trùng - một đợt viêm dạ dày ruột thường sẽ dẫn đến các triệu chứng ruột dai dẳng, rất lâu sau khi vi khuẩn hoặc vi rút xâm lấn đã được loại bỏ. Nguyên nhân của điều này là không rõ, nhưng có thể liên quan đến những thay đổi đối với chức năng thần kinh trong ruột hoặc những thay đổi trong quần thể vi khuẩn bình thường của ruột. Có thể lên đến 25% IBS là do vấn đề này.
• Không dung nạp thực phẩm - suy giảm khả năng hấp thụ đường lactose (có trong sữa và nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn) là nguyên nhân phổ biến nhất trong chế độ ăn uống gây ra IBS. Các loại đường khác được cho là kích hoạt IBS là fructose (có trong nhiều loại xi-rô) và sorbitol.
• Chế độ ăn uống chung - chế độ ăn ít chất xơ có thể làm tăng thêm tình trạng táo bón. Một số người nhận thấy thức ăn cay hoặc nhiều đường cũng gây ra vấn đề. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nghi ngờ về vai trò của chế độ ăn uống chung, một khi tình trạng không dung nạp thực phẩm cụ thể đã bị loại bỏ.
• Căng thẳng cảm xúc - những cảm xúc mạnh, chẳng hạn như lo lắng hoặc căng thẳng, có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh ruột ở những người nhạy cảm.
• Thuốc - một số loại (chẳng hạn như thuốc kháng sinh, thuốc kháng axit và thuốc giảm đau) có thể dẫn đến táo bón hoặc tiêu chảy.

3. Các nhánh chính của bệnh hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích có thể được chia thành ba loại chính:

Táo bón chiếm ưu thế - người bệnh có xu hướng thay thế táo bón với phân bình thường. Các triệu chứng đau bụng hoặc đau quặn bụng thường được kích hoạt khi ăn.

Chủ yếu là tiêu chảy - người bệnh có xu hướng bị tiêu chảy vào buổi sáng sớm hoặc sau khi ăn. Nhu cầu đi vệ sinh thường cấp bách và không thể trì hoãn.

Táo bón và tiêu chảy xen kẽ.

4. Các triệu chứng thường gặp của hội chứng ruột kích thích (IBS)

Các triệu chứng chính của IBS là:

Đau dạ dày hoặc đau bụng - thường đau nhiều hơn sau khi ăn và tốt hơn sau khi đi đại tiện.

Đầy hơi - bụng có thể cảm thấy đầy và chướng lên một cách khó chịu.

Tiêu chảy - bạn có thể bị đi ngoài ra nước và đôi khi cần đi ngoài đột ngột

Táo bón - bạn có thể căng thẳng khi đi đại tiện và cảm thấy như bạn không thể đi tiêu hết

Có thể có những ngày khi các triệu chứng trở lên tốt hơn và có những ngày chúng bùng phát. Chúng có thể được kích hoạt bởi thức ăn hoặc đồ uống.

Các triệu chứng khác của IBS là: xì hơi (đầy hơi), mệt mỏi và thiếu năng lượng, cảm thấy buồn nôn (buồn nôn), đau lưng, các vấn đề về đi tiểu, như cần đi tiểu thường xuyên, đột ngột muốn đi tiểu và cảm giác như bạn không thể làm rỗng bàng quang hoàn toàn, không phải lúc nào cũng có thể kiểm soát khi bạn đi tiêu (đại tiện không tự chủ).

5. Chẩn đoán IBS – hội chứng ruột kích thích như thế nào?

Nếu nghi ngờ bị hội chứng ruột kích thích, điều quan trọng là phải đi khám sớm để đảm bảo các triệu chứng không phải do bất kì bệnh nào khác, chẳng hạn như viêm túi thừa, bệnh viêm ruột hoặc polyp gây ra. Bệnh Celiac (một bệnh không dung nạp miễn dịch với gluten, có trong lúa mì và các loại ngũ cốc khác) có thể gây ra nhiều triệu chứng giống như IBS. Không dung nạp lactose có thể gây đầy hơi, chuột rút và tiêu chảy.

Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

Kiểm tra y tế đầy đủ; xét nghiệm máu, bao gồm: xét nghiệm máu cho bệnh celiac; xét nghiệm phân; kiểm tra niêm mạc ruột bằng cách đưa vào một ống nhỏ (nội soi đại tràng sigma); kiểm tra ruột (nội soi đại tràng) hoặc thụt bari, nếu cần thiết.

6. Điều trị hội chứng ruột kích thích – IBS

IBS không thể được chữa khỏi bằng thuốc hoặc chế độ ăn kiêng đặc biệt. Biện pháp phòng ngừa chính là xác định và tránh các tác nhân gây bệnh riêng lẻ. Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm:

• - Tăng nạp chất xơ trong chế độ ăn uống, cùng với việc uống nhiều nước.
• - Giảm hoặc loại bỏ các thực phẩm gây đầy hơi thông thường, chẳng hạn như đậu và bắp cải,…
• - Giảm hoặc loại bỏ thực phẩm từ sữa, nếu tình trạng không dung nạp lactose là nguyên nhân dẫn đến tình trạng hội chứng ruột kích thích.
• - Thuốc trị tiêu chảy hoặc thuốc giảm đau, thuốc chống co thắt, theo sự chỉ dẫn từ bác sĩ.
• - Kiểm soát căng thẳng, nếu căng thẳng dường như đang kích hoạt triệu chứng bệnh
• - Thiết lập thói quen ăn uống và tránh thay đổi thói quen đột ngột.

Các mẹo chung để giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS):

Nên: Nấu các bữa ăn tự làm bằng nguyên liệu tươi khi có thể, ghi nhật kí về những gì bạn ăn và bất kì triệu chứng nào bạn gặp phải - cố gắng tránh những thứ kích hoạt IBS, cố gắng tìm cách để thư giãn, tập thể dục nhiều, hãy thử men vi sinh trong một tháng để xem chúng có giúp ích gì không.

Không nên: Không trì hoãn hoặc bỏ bữa, đừng ăn quá nhanh, không ăn nhiều dầu mỡ, gia vị hoặc thức ăn chế biến sẵn, không ăn quá 3 phần trái cây tươi mỗi ngày (một phần là 80g), không uống nhiều hơn 3 tách trà hoặc cà phê mỗi ngày, không uống nhiều rượu hoặc đồ uống có ga

Cách giảm đầy hơi, đau bụng và xì hơi:

• - Ăn yến mạch (chẳng hạn như cháo) thường xuyên.
• - Ăn tối đa 1 thìa hạt lanh (nguyên hạt hoặc xay) mỗi ngày.
• - Tránh thực phẩm khó tiêu hóa (như bắp cải, bông cải xanh, súp lơ trắng, đậu, hành tây và trái cây khô).
• - Tránh các sản phẩm có chứa chất tạo ngọt.

Làm thế nào để giảm tiêu chảy?

• - Cắt giảm thực phẩm giàu chất xơ như thực phẩm làm từ ngũ cốc nguyên hạt (như bánh mì nâu và gạo lứt), các loại hạt và hạt
• - Tránh các sản phẩm có chứa chất tạo ngọt gọi

Làm thế nào để giảm táo bón?

• - Uống nhiều nước để giúp phân mềm hơn
• - Tăng lượng chất xơ hòa tan - thực phẩm tốt bao gồm yến mạch, đậu, cà rốt, khoai tây gọt vỏ và hạt lanh (nguyên hạt hoặc xay)

Tóm lại, hội chứng ruột kích thích là bệnh khó tìm ra nguyên nhân cụ thể và nhất định, bằng cách điều trị bệnh từ các nguyên nhân nhỏ lẻ của từng triệu chứng bệnh như tiêu chảy, táo bón hoặc kết hợp/ xen kẽ giữa hai loại này. Việc điều trị hội chứng ruột kích thích có thể là dài hạn, tuy nhiên, có những các kiểm soát bằng chế độ ăn uống, luyện tập thể thao, yoga và pilates để cải thiện hệ tiêu hóa, giảm căng thẳng và phòng ngừa tốt hơn các bệnh về đường tiêu hóa nói chung.

 ----------------

Đọc thêm: Mẹ 9x thành công với cách kích sữa lạ

Tuyệt chiêu để sữa mẹ đặc mát – bé tăng cân

Nguyên nhân nào gây ra bệnh tiểu đường và bao gồm những loại nào?

Tư vấn trực tiếp: Facebook hoặc Hotline: 094 1800 797