Những điều cần biết về bệnh ung thư vú

Ung thư vú là bệnh ung thư xâm lấn phổ biến nhất ở phụ nữ và là nguyên nhân thứ hai gây tử vong do ung thư ở phụ nữ sau ung thư phổi.

Tổng quan về ung thư vú

Ung thư vú là ung thư hình thành trong các tế bào của vú. Ung thư vú có thể xảy ra ở cả nam giới và phụ nữ, nhưng nó phổ biến hơn nhiều ở phụ nữ.

Tỉ lệ sống sót của bệnh ung thư vú đã tăng lên và số ca tử vong liên quan đến căn bệnh này đang giảm dần, phần lớn là do các yếu tố như phát hiện sớm hơn, phương pháp điều trị mới được cá nhân hóa và hiểu biết tốt hơn về căn bệnh này.

Ung thư vú là gì?

Ung thư xảy ra khi những thay đổi được gọi là đột biến diễn ra trong các gen quy định sự phát triển của tế bào. Các đột biến làm cho các tế bào phân chia và nhân lên một cách mất kiểm soát.

Ung thư vú là ung thư phát triển trong các tế bào vú. Thông thường, ung thư hình thành trong các tiểu thùy hoặc các ống dẫn ở vú.

Tuyến sữa là các tuyến sản xuất sữa và các ống dẫn sữa là đường dẫn sữa từ các tuyến sữa đến núm vú. Ung thư cũng có thể xảy ra trong mô mỡ hoặc mô liên kết dạng sợi trong vú.

Các tế bào ung thư không được kiểm soát thường xâm lấn các mô vú khỏe mạnh khác và có thể di chuyển đến các hạch bạch huyết dưới cánh tay. Các hạch bạch huyết là một con đường chính giúp các tế bào ung thư di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư vú bắt đầu từ đâu

Ung thư vú có thể bắt đầu từ các bộ phận khác nhau của vú. Hầu hết các bệnh ung thư vú bắt đầu trong các ống dẫn sữa đến núm vú (ung thư ống dẫn sữa).

Một số người phát bệnh bắt đầu trong các tuyến tạo ra sữa mẹ (ung thư tiểu thùy).

Ngoài ra còn có các loại ung thư vú khác ít phổ biến hơn như khối u phyllodes và angiosarcoma.

Một số ít ung thư bắt đầu ở các mô khác trong vú. Những bệnh ung thư này được gọi là sarcoma và u lympho và không thực sự được coi là ung thư vú.

Mặc dù nhiều loại ung thư vú có thể gây ra một khối u ở vú, nhưng không phải tất cả đều như vậy. Nhiều bệnh ung thư vú cũng được phát hiện trên chụp X-quang tuyến vú, có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm hơn, thường là trước khi các triệu chứng phát triển.

Các loại ung thư vú

Có một số loại ung thư vú khác nhau, bao gồm:

- Ung thư biểu mô ống dẫn sữa: Loại ung thư này bắt đầu trong ống dẫn sữa và là loại phổ biến nhất.
- Ung thư biểu mô dạng thùy: Bệnh này bắt đầu trong các tiểu thùy.

Ung thư vú xâm lấn xảy ra khi các tế bào ung thư bùng phát từ bên trong các tiểu thùy hoặc ống dẫn và xâm lấn mô lân cận. Điều này làm tăng khả năng ung thư lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư vú không xâm lấn phát triển khi ung thư vẫn còn bên trong vị trí xuất phát của nó và chưa lan rộng. Tuy nhiên, những tế bào này đôi khi có thể tiến triển thành ung thư vú xâm lấn.

Nguyên nhân của bệnh ung thư vú

Sau tuổi dậy thì, vú của phụ nữ bao gồm: mỡ, mô liên kết và hàng nghìn tiểu thùy. Đây là những tuyến nhỏ sản xuất sữa cho con bú. Các ống nhỏ hoặc ống dẫn, dẫn sữa về phía núm vú.

Ung thư khiến các tế bào nhân lên không kiểm soát được. Chúng không chết vào thời điểm bình thường trong vòng đời của chúng. Sự phát triển quá mức của tế bào này gây ra ung thư vì khối u sử dụng chất dinh dưỡng và năng lượng và tước đoạt các tế bào xung quanh nó.

Ung thư vú thường bắt đầu ở lớp bên trong của ống dẫn sữa hoặc các tiểu thùy cung cấp sữa. Từ đó, nó có thể lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Các yếu tố rủi ro – nguy cơ gây ra ung thư vú

Nguyên nhân chính xác của ung thư vú vẫn chưa rõ ràng, nhưng một số yếu tố nguy cơ làm cho nó có nhiều khả năng hơn. Có thể ngăn ngừa một số yếu tố nguy cơ này:

1. Độ tuổi

Nguy cơ ung thư vú tăng lên theo tuổi tác. Ở tuổi 20, cơ hội phát triển ung thư vú là 0,06%. Ở độ tuổi 70, con số này tăng lên 3,84%.

2. Di truyền

Phụ nữ mang một số đột biến trong gen BRCA1 và BRCA2 có nguy cơ cao bị ung thư vú, ung thư buồng trứng hoặc cả hai. Mọi người thừa hưởng những gen này từ cha mẹ của họ.

3. Tiền sử ung thư vú hoặc u vú

Những phụ nữ đã từng bị ung thư vú có nhiều khả năng bị lại hơn những người không có tiền sử mắc bệnh.

Có một số loại u vú không phải ung thư làm tăng khả năng phát triển ung thư sau này. Ví dụ bao gồm tăng sản ống dẫn trứng không điển hình hoặc ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ.

Những người có tiền sử ung thư vú, buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc ung thư phúc mạc nên yêu cầu bác sĩ tư vấn về xét nghiệm di truyền.

4. Mô vú dày đặc

Phụ nữ mô vú dày hơn có nhiều khả năng nhận được chẩn đoán ung thư vú.

5. Tiếp xúc với estrogen và cho con bú

Tiếp xúc kéo dài với estrogen dường như làm tăng nguy cơ ung thư vú. Điều này có thể là do một người bắt đầu có kinh sớm hơn hoặc bước vào thời kì mãn kinh muộn hơn tuổi trung bình. Giữa những thời điểm này, mức độ estrogen cao hơn.

Cho con bú sữa mẹ, đặc biệt trong hơn 1 năm, dường như làm giảm nguy cơ phát triển ung thư vú. Điều này có thể là do sự giảm tiếp xúc với estrogen sau khi mang thai và cho con bú.

6. Trọng lượng cơ thể

Phụ nữ trở nên thừa cân hoặc béo phì sau khi mãn kinh cũng có thể có nguy cơ cao bị ung thư vú, có thể do lượng estrogen tăng lên. Lượng đường cao cũng có thể là một yếu tố.

7. Uống rượu

Tỉ lệ uống rượu thường xuyên cao hơn dường như đóng một vai trò trong sự phát triển ung thư vú.

Các nghiên cứu đã liên tục phát hiện ra rằng phụ nữ uống rượu có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cao hơn những người không uống rượu. Những người uống rượu ở mức độ vừa phải đến uống rượu nặng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người uống rượu nhẹ.

8. Tiếp xúc với bức xạ

Điều trị bức xạ cho một bệnh ung thư khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú sau này trong cuộc sống.

9. Phương pháp điều trị hormone

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc tránh thai có thể làm tăng nhẹ nguy cơ ung thư vú

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư vú

Trong giai đoạn đầu của bệnh, ung thư vú có thể không gây ra bất kì triệu chứng nào. Trong nhiều trường hợp khác vẫn có thể sờ thấy cục u nhỏ bất thường trong bầu ngực, tuy nhiên vẫn có thể phát hiện rõ ràng hơn trên phim chụp X-quang.

Nếu có thể sờ thấy một khối u, dấu hiệu đầu tiên thường là một khối u mới ở vú mà trước đó không có. Tuy nhiên, không phải tất cả các cục u đều là ung thư.

Mỗi loại ung thư vú có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau. Nhiều trong số các triệu chứng này tương tự nhau, nhưng một số có thể khác. Các triệu chứng của bệnh ung thư vú phổ biến nhất bao gồm:

Một cục u ở vú hoặc phần mô vú dày lên có cảm giác khác với phần mô vú xung quanh; đau vú; khoảng da bị đỏ và rỗ trên bề mặt vú; sưng toàn bộ hoặc một phần bầu vú; núm vú tiết ra dịch (mà không phải là sữa mẹ); chảy máu từ núm vú; bong tróc, đóng vảy da trên núm vú hoặc vú; xuất hiện sự thay đổi đột ngột, không giải thích được về hình dạng hoặc kích thước của vú; đầu ti thụt bất thường; bề mặt da ở bầu vú lồi hoặc lõm bất thường; xuất hiện khối u hoặc sưng ở dưới cánh tay,…

Nếu bạn có bất kì triệu chứng nào trong số này, điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn bị ung thư vú. Ví dụ, đau ở vú hoặc một khối u ở vú có thể do u nang lành tính gây ra.

Tuy nhiên, nếu phát hiện có khối u trong vú hoặc có các triệu chứng khác, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và xét nghiệm thêm.

Cách phòng ngừa căn bệnh ung thư vú ra sao?

Không có cách nào để ngăn ngừa ung thư vú. Tuy nhiên, một số quyết định về lối sống nhất định có thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư vú cũng như các loại bệnh khác.

Bao gồm:

- Tránh uống quá nhiều rượu
- Tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh có nhiều trái cây tươi và rau quả
- Tập thể dục đầy đủ và duy trì vận động lành mạnh cho cơ thể
- Duy trì chỉ số khối cơ thể khỏe mạnh (BMI); duy trì cân nặng ở mức cho phép
- Nuôi con bằng sữa mẹ và cho con bú nếu đang trong độ tuổi sinh sản
- Tầm soát ung thư vú. Chụp X-quang tuyến vú thường xuyên có thể không ngăn ngừa ung thư vú, nhưng nó có thể giúp giảm nguy cơ không bị phát hiện.

Ngày nay, các bệnh ung thư đang có xu hướng gia tăng, bệnh ung thư vú nói chung đang là một căn bệnh khá phổ biến ở phụ nữ ở nhiều lứa tuổi, đặc biệt là những người trung niên và cao tuổi, tuy nhiên, ung thư vú cũng có thể xuất hiện ở cả người nam. Việc nâng cao hiểu biết và tuyên truyền về bệnh là cần thiết. Mặc dù không có cách cụ thể nào để phòng tránh ung thư vú nhưng bằng việc thay đổi lối sống lành mạnh, vận động và tập thể dục thường xuyên, ăn uống và giữ cân nặng lí tưởng, cho con bú và tầm soát ung thư là những biện pháp tốt nhất để ngăn ngừa sự xuất hiện của bệnh ở phụ nữ nói riêng và ở con người nói chung.

------------------